OT-hero Isabel: Therapie krijg je van mijn hond

Na een loopbaan binnen administratie, projectmanagement en coördinatie heb ik mij omgeschoold en ben ik in 2017 afgestudeerd als ergotherapeut. Mijn zoon kreeg in 2011 de diagnose leukemie, na een lange weg werd hij in 2013 in remissie verklaard. Door de langdurige afwezigheid op mijn job, ben ik deze verloren. Toen ik ooit als adolescent een studiekeuze moest maken heb ik getwijfeld om ergotherapie te kiezen, maar uiteindelijk toch een andere keuze gemaakt. Nu vond ik het tijd om de juiste keuze te maken.

Je deed ook nog wat bijkomende opleidingen?

Na mijn opleiding ergotherapie heb ik nog diverse vormingen en opleidingen gevolgd, ik blijf steeds bijscholen om op de hoogte te blijven van innovaties op het gebied van ergotherapie. Ik volgde onder andere een opleiding sensorische informatieverwerking bij Anders kijken Training en Coaching, dit was een zesdaagse opleiding.

De tweejarige opleiding zorgverlener met therapiehond bij Syntra Hasselt.

Vida weerbaarheidstraining aan kinderen en jongeren met behulp van de hond als co-coach bij Pets4Care.  Verder heb ik binnen het domein ergonomie mijn certificaat als preventiecoach. Ik behaalde het certificaat van creativiteit binnen de ergotherapie na een 5-daagse internationale opleiding georganiseerd door verschillende hogescholen in binnen- en buitenland via een keuzetraject binnen de opleiding aan PXL hogeschool. Momenteel ben ik bezig met een opleiding relaxatietherapeut aan KU Leuven, deze opleiding is ook twee jaar en in avondonderwijs ben ik bij Syntra Hasselt de opleiding herborist aan het volgen. Beide vind ik een meerwaarde binnen mijn praktijk als ergotherapeut.

Hoe kwam je op het idee om je hond in therapieën in te schakelen ?

Na mijn opleiding als ergotherapeut wist ik meteen wat de meerwaarde van het werken met een therapiehond kan betekenen. Twee jaar heb ik samen met Miro, mijn therapiehond, de opleiding zorgverlener met therapiehond gevolgd. Voor ik aan de opleiding begon heb ik even meegelopen met een therapeut met een therapiehond, toen was ik meteen verkocht. Miro, een koningspoedel geboren in 2017, is speciaal gekozen voor het werk als therapiehond. Hij is zeer leergierig en houdt zowel van mensen. De koningspoedel is anti-allergeen, dus iedereen kan met Miro aan de slag.

Kan je enkele praktijkvoorbeelden geven waarbij je hond een bijzondere meerwaarde is/was in je behandeling ?

Begeleidend werken met assistentie van een hond vertrekt in eerste instantie vanuit de noden van de cliënt. Er worden specifieke hulpverleningsdoelstellingen gesteld en er wordt gezocht naar haalbare manieren om, via de hond en de natuurlijke behoeften van honden, aan deze noden te kunnen voldoen. Dit alles wordt opgevat vanuit een holistische kader en is dus afhankelijk van het samenspel tussen de drie belangrijkste handelingsdomeinen: de maatschappelijke, de mentale en de fysieke. Via het inzetten van Miro probeer ik het gedrag van mijn cliënt te veranderen. De hond gaat onpartijdig te werk, daar waar mensen wel oordelen en vraagt de cliënt om te communiceren via non-verbale communicatie. De onpartijdigheid van de hond creëert een gevoel van zelfzekerheid. Knuffelen met de hond, aaien en praten bevordert de interactie en de communicatie van de cliënt.

Kinderen met ASS die niet verbaal communiceren, leggen wel contact met de hond. Na verloop van tijd kan er via de hond met hen gecommuniceerd worden. Dit brengt rust voor zowel de ouders als het kind, ze worden begrepen.

Personen met dementie die nog weinig verbaal zijn of moeilijk te stimuleren zijn, krijgt Miro wel zo ver dat ze deelnemen aan de interactie. Mensen die reeds lang niet meer gesproken hebben, praten terug met de hond of via de hond.

Jongeren met weerbaarheidsproblemen leren via Miro. Aan jongeren wordt gevraagd opdrachten of oefeningen te doen samen met de hond. Jongeren of kinderen worden op hun eigen, authentieke gedrag aangesproken en de hond maakt dit gedrag zichtbaar. Het effect van dit zichtbare gedrag wordt benoemd. Het natuurlijke gedrag van de hond zorgt ervoor dat het gedrag van het kind gespiegeld wordt. Door het steeds opnieuw oefenen met de hond wordt het kind de mogelijkheid geboden om alternatief gedrag te leren. Gevolg is dat ontwikkeling op gang komt. Experimenteren, gedragsalternatieven oefenen en daartoe uitgedaagd of uitgenodigd worden zijn de essenties van deze training. Door te doen ervaart het kind of de jongere en komt het tot exploratie en daarmee tot ontwikkeling.​

Miro kan worden ingezet in individuele therapiesessies en in groepssessies in scholen, instellingen en in WZC.

Zijn er ook cliënten bang van honden ?

Zeker, er is therapie gericht op de angst voor honden. Ik start bij een eerste sessie bewust nooit met de hond erbij. Angst of niet, een cliënt moet eerst aangeleerd worden hoe hij/zij de hond kan benaderen, dit wordt meestal via rollenspel met een knuffelhond aangeleerd. Pas wanneer de interactie tussen cliënt en hond veilig kan gebeuren wordt Miro ingezet.

Dient alleen het baasje een opleiding te volgen om met de hond te werken of dient de hond hiervoor ook opgeleid te worden.

Tijdens mijn tweejarige opleiding heb ik geleerd om een therapiehond te trainen, Miro heeft samen met mij de opleiding gevolgd. Wanneer ik besluit om nog een therapiehond erbij te betrekken, dan kan ik deze zelf opleiden.

Zou je ook therapie met andere dieren aanraden ?

Zeker, er zijn collega’s die werken met paarden dit geeft ook zeer goede resultaten. Een hond is iets makkelijker inzetbaar dan een paard, een hond kan je meenemen bij een paard is dit al moeilijker. Verder zijn er nog zeer veel mogelijkheden qua diersoorten die ingezet worden bij ergotherapie, het is vooral belangrijk dat zowel de hond als de therapeut weten waar ze mee bezig zijn.                 

Wat is jouw idee van een kantoorhond ?

Momenteel is Miro mijn thuiskantoorhond bij het thuiswerken. Op het werk zelf mag de hond niet mee. Het zou een grote meerwaarde kunnen beteken. De hond verplicht je om pauzes in te lassen en even buiten de benen te strekken, want ze hebben nood aan plas- en eetpauzes. Dit komt de productiviteit alleen maar ten goed. De omgeving moet  natuurlijk wel aangepast zijn voor de hond zijn, de hond mag niet de ganse dag bevraagd worden, hij moet zijn rustplaats hebben. Niet alleen het welzijn van de mens, maar zeker ook die van de hond is een aandachtpunt.

Je werkt ook bij Bewel. Kan je als ergotherapeut er voldoende je vaardigheden toepassen?

Ja, voor mijn job bij Bewel begeleid ik nieuwe maatwerkers vanaf het moment dat wij de eerste screening doen om te kijken of hun capaciteiten in lijn liggen met de vacature tot ze gekoppeld worden aan een job op de werkvloer. Verder begeleid ik ook stages van leerlingen uit BUSO OV2, dit kunnen zowel oriënterings- als werkplekstages zijn. Ik werk ook mee aan verschillende projecten,  in het kader van ontwikkeling van de maatwerkers. Zoals steeds is het als ergotherapeut kijken naar de persoon, de dagelijkse activiteiten en zijn omgeving dit binnen het domein arbeid.

Wat is je grootste frustratie ?

Dat zelfstandig ergotherapeuten nog steeds geen volwaardig terugbetalingsstatuut hebben bij het RIZIV. Momenteel is er enkel een nomenclatuur voor personen die in een erkend revalidatiecentrum een traject hebben doorlopen. Dat maakt ergotherapie voor veel mensen te duur. Er lopen nog veel paramedische beroepen tegen deze drempel aan.

Waar ben je trots op ?

Dat ik op een paar jaar tijd, toch al heel veel ervaring heb opgedaan en kan bezig zijn met mijn passie. Stilstaan is achteruit gaan, ik blijf bijstuderen, ook al is dit niet altijd gemakkelijk te combineren met een job, een bijberoep en een gezin. Mijn cliënten verdienen de best mogelijke zorg, die steeds up-to-date is aan de nieuwste ontwikkelingen.

Ben je eerder voorstander van de traditionele geneeskunde of zoek je sowieso alternatieven ?

Als ergotherapeut werk ik op voorschrift van een arts, daarvoor is de traditionele geneeskunde noodzakelijk. Ik merk wel dat veel klachten echter een andere oorzaak hebben, daarom ben ik mij aan het bijscholen als relaxatietherapeut. Stress veroorzaakt heel veel klachten, die met de traditionele geneeskunde wel even verdwijnen, maar weer even snel de kop opsteken. Ik wil mensen handvaten geven die ze voor altijd kunnen gebruiken. Verder wil ik als herborist het gezonde lichaam ondersteunen zodat mensen de beste versie van zichzelf zijn.

Welk advies wil je geven aan je collega’s ?

Als ergotherapeuten is het belangrijk om sterk te staan. Sluit je aan bij de kringwerking van je provincie. Leer van elkaar en durf ook door te verwijzen of vragen te stellen aan collega’s. Blijf je bijscholen, levenslang leren is een must.