OT-story: een specialiteit van elk ergotherapeut !

Dat ergotherapeuten veelzijdig werk leveren wisten wij al bij OT-Pro. Er zijn talloze hulpmiddelen beschikbaar op de markt, maar vaak zijn deze te universeel en generiek voor een specifieke situatie bij de cliënt. Ons oog viel in dit kader op een unieke opleiding bij Howest: het Postgraduaat MakerSkills voor ergotherapeuten.

Super interessant en vooruitstrevend vonden wij! Dus wij lieten Anne Dejager, opleidingsverantwoordelijke en studenten Lien Blomme en Kristien Havaux aan het woord.

Hulpmiddelen en omgevingsaanpassingen : een specialiteit van elk ergotherapeut !

Als ergotherapeut begeleid je individuele personen met specifieke noden en ga je samen op zoek naar aangepaste hulpmiddelen op maat waarmee ze zelfstandig activiteiten kunnen uitvoeren.

Howest organiseert een Postgraduaat MakerSkills voor ergotherapeuten. Zijn er dan niet voldoende hulpmiddelen ter beschikking op de markt ?

Heel goeie vraag! Er zijn inderdaad heel veel hulpmiddelen ter beschikking maar ze voldoen vaak niet aan de specifieke verwachten van de cliënt, of ze zijn te duur in aankoop.  

Door via co-design met de cliënt een hulpmiddel te ontwikkelen, voldoet het hulpmiddel niet alleen 100% aan de wensen van de cliënt, maar voelt de persoon zich er ook eigenaar van. De cliënt is en blijft de ervaringsdeskundige van zijn handelingsvraag. Aldus Anne Dejager, opleidingsverantwoordelijke Postgraduaat MakerSkills voor ergotherapeuten van Howest.

Lien Blomme, je bent jobcoach bij Emino én voorheen ergotherapeut in WZC Zilvervogel en student bij deze opleiding. Wat mis of miste jij vooral in het huidige aanbod van hulpmiddelen ?

Als jobcoach, gebruik ik de ergovaardigheden om cliënten optimaal te kunnen laten functioneren op de werkvloer, dit gaat soms gepaard met inschakelen van hulpmiddelen. In het WZC probeerde ik via hulpmiddelen de zelfstandigheid en dus ook de mogelijkheden van mijn bewoners zo lang mogelijk in stand te houden.

Bestaande hulpmiddelen evalueren vaak niet mee met hun tijd of zijn te universeel.
Ik denk dan bijvoorbeeld aan de orthopedische schoenen of de comfortpantoffels die steeds zeer log, met velcro en in het blauw of zwart ontworpen zijn. Hier is echt een gat in de markt voor wie het aandurft eens een ommezwaai te bieden en een schoenenassortiment aan kleuren, sluitingen en vormen te ontwerpen. Wie durft? 😊

Start je altijd van nul of pas je soms ook bestaande hulpmiddelen aan ?

Meestal start ik vanuit een bestaand hulpmiddel om van hieruit verder te werken tot het hulpmiddel optimaal aangepast is aan de doelstelling waarvoor de cliënt het gebruikt. De combinatie van out of the box denken en een observatie en analyse van de cliënt is alvast een goede basis om te starten. Voor de rest go with the flow, samen met je cliënt! 

In het WZC probeer je met weinig middelen en veel creativiteit oplossingen te zoeken. Grote cijfers kleven op de klok of de wijzers overkleven met een andere kleur.

Kristien, jullie begeleiden mensen met een extra ondersteuningsnood naar arbeid ?

Dat klopt, aldus Kristien Havaux, ergotherapeut bij het Medische Ergo Team van GTB vzw en eveneens volgster van deze opleiding. We zijn in-house partner van VDAB en ondersteunen klanten met een medisch – fysieke problematiek en we zijn bemiddelaar in het vinden van een gepast traject naar werk.

Welk hulpmiddel ben je nu aan het ontwerpen en waarom ?

Samen met een jonge vrouw werk ik aan de ontwikkeling van een zelf balancerende koffietas. Ten gevolge van een multi problematiek is er sprake van tremor, krachtverlies en verstoorde proprioceptie in het linker bovenste lidmaat. Zelf een gevulde tas de trap opdragen, wordt hierdoor onmogelijk omdat ze de rechterhand nodig  heeft ze om zich vast te houden aan de trapleuning.

Met welke materialen wordt er vooral gewerkt en wat draagt jouw voorkeur ?

Op dit moment zijn we nog in de fase van prototyping.  We gebruiken in eerste fase karton omdat je hiermee snel en goedkoop een idee kan modelleren en voorstellen aan de klant.

Om effectief te testen naar duurzaamheid en stevigheid kiezen we liever voor 3D printen. Het geeft ook een beter idee over de look and feel van het afgewerkt product.

Alles hangt af van de fase van het traject.

“In het postgraduaat MakerSkills voor ergotherapeuten leer je zelf aangepaste hulpmiddelen op maat van je individuele cliënt maken.”

Anne, kan men door de kennis die men opdoet ook specifieker de markt verkennen of zelfs adviseren?

Tijdens de opleiding wordt stilgestaan bij het belang van benchmark. De deelnemers leren heel wat nieuwe websites kennen zoals oa. Makersmakingchange. Dit alles verruimt hun blik en heeft hen meer inzicht in hulpmiddelen in de ruime zin van het woord.

Wat maakt jullie opleiding zo sterk ?

Dit uniek en praktijkgericht postgraduaat wordt verzorgd door docenten met uitgebreide ervaring en kennis in Do It Yourself – Assistive Technology (DIY-AT)..

In 2009 ontstond de interdisciplinaire onderzoeksgroep Design for (every)one (D4E1) tussen de Howest bacheloropleidingen Ergotherapie en Industrieel Productontwerpen (Adaptation by product hacking | TU Delft Repositories).

Het werd evidence- en practice-based vorm gegeven. De literatuur en de praktijkervaring van de onderzoeksgroep in het ontwikkelen van meer dan 100 hulpmiddelen op maat van een persoon resulteerden in een krachtige methodologie die ergotherapeuten ondersteunt in het ontwerpproces.

De MakerSkills zoals prototypen, 3D printing, Morphing,… worden hands-on aangeleerd. De deelnemers krijgen ook de kans om tot een DIY-AT oplossing te komen voor twee cases uit hun eigen werkomgeving. Er wordt ook hard ingezet op een persoonlijke aanpak.  

De arbeidsmarktgerichtheid van het postgraduaat werd daarenboven bevestigd door de Vlaamse Overheid. Elke deelnemer (max 25) kan Vlaams Opleidingsverlof verkrijgen voor het volgen van het postgraduaat.

Meer info: https://www.howest.be/nl/opleidingen/postgraduaat/makerskills-voor-ergotherapeuten  

Wil je Anne Dejager, opleidingsverantwoordelijke van het postgraduaat, graag contacteren? Stuur een mailtje naar anne.dejager@howest.be